การส่องกล้องผ่าตัดช่องท้อง เป็นการผ่าตัดช่องท้องแผลเล็กผ่านกล้องที่นิยมทำในการผ่าตัดทั่วไป เนื่องจากมีความคุ้มค่า ผู้ป่วยฟื้นตัวได้เร็ว และผลการรักษาน่าพึงพอใจ
การส่องกล้องตรวจช่องท้องกับการส่องกล้องผ่าตัดช่องท้อง
การส่องกล้องตรวจช่องท้องเป็นการตรวจวินิจฉัยช่องท้องและอุ้งเชิงกรานด้วยการใช้เครื่องมือที่เรียกว่ากล้องแลปพาโรสโคป (laparoscope) ซึ่งเป็นแท่งเรียวติดกล้องและไฟบริเวณส่วนปลาย สอดเข้าไปในช่องท้องโดยอาศัยท่อนำกล้องที่ใส่ผ่านผนังช่องท้องโดยเปิดแผลเล็กขนาดประมาณเท่านิ้วมือ การส่องกล้องนี้ช่วยให้แพทย์ตรวจพบปัญหาที่อาจมองไม่เห็นจากการตรวจวินิจฉัยด้วยภาพทางการแพทย์ โดยแพทย์สามารถทำการตัดชิ้นเนื้อไปตรวจหรือผ่าตัดได้ทันทีขณะตรวจ
การส่องกล้องผ่าตัดช่องท้องเป็นเทคนิคการผ่าตัดช่องท้องและอุ้งเชิงกรานด้วยกล้องแลปพาโรสโคปโดยสอดเข้าในท่อนำกล้องที่ใส่ผ่านแผลขนาดเล็กเท่านิ้วมือบริเวณสะดือเข้าไปในช่องท้อง ซึ่งกล้องจะแสดงภาพอวัยวะต่างๆในช่องท้องที่คมชัดบนหน้าจอมอนิเตอร์ หลังจากนั้นจะสอดเครื่องมือผ่าตัดอื่นๆผ่านท่อนำเครื่องมือผ่าตัดที่ใส่ผ่านแผลเล็กขนาดเท่ารูกุญแจอีก 2 - 4 แผล (ซึ่งมีขนาด 0.25 นิ้วหรือเล็กกว่า) ตามความจำเป็นของชนิดการผ่าตัด นับเป็นการผ่าตัดที่ไม่จำเป็นต้องเปิดแผลขนาดใหญ่ 6-12 นิ้วอย่างที่เคยทำในการผ่าตัดช่องท้องแบบเปิด
การส่องกล้องผ่าตัดสามารถทําได้กับส่วนอื่น ๆ ของร่างกายเช่นกัน เพียงแต่กล้องที่ใช้จะมีชื่อเรียกแตกต่างกัน อันได้แก่ กล้องโธราโคสโคป (thoracoscope) สำหรับการตรวจช่องทรวงอก กล้องอาโธรสโคป (arthroscope) สำหรับข้อเข่า หรือกล้องเอ็นโดสโคป (endoscope) สำหรับต่อมไทรอยด์
การส่องกล้องผ่าตัดช่องท้องที่นิยมทำ
แพทย์จะทำการประเมินว่าผู้ป่วยเหมาะกับการส่องกล้องผ่าตัดหรือไม่ หากอาการของผู้ป่วยซับซ้อนมาก แพทย์อาจแนะนำให้ทำการผ่าตัดแบบเปิด ปัจจุบันเทคนิคการส่องกล้องผ่าตัดนี้สามารถทําได้กับการผ่าตัดดังต่อไปนี้
- การผ่าตัดต่อมหมวกไต
- ผ่าตัดไส้ติ่ง
- การตัดชิ้นเนื้อไปตรวจ
- การผ่าตัดถุงน้ำดี
- การผ่าตัดรักษาโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่
- การผ่าตัดถุงน้ำที่รังไข่
- การผ่าตัดซีสต์ พังผืด นิ่ว หรือติ่งเนื้อ
- การผ่าตัดครรภ์นอกมดลูก
- การผ่าตัดเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
- การผ่าตัดเพื่อรักษาโรคกรดไหลย้อน
- การผ่าตัดกระเพาะอาหาร
- การผ่าตัดเพื่อลดขนาดกระเพาะอาหารสำหรับโรคอ้วน
- การผ่าตัดไส้เลื่อน
- การผ่าตัดตับ
- การผ่าตัดไต
- การผ่าตัดตรึงอัณฑะ
- การผ่าตัดตับอ่อน
- การตัดต่อมลูกหมาก
- การผ่าตัดมะเร็งไตและท่อไต
- การผ่าตัดเนื้องอกขนาดเล็ก
- การผ่าตัดม้าม
- การทำหมันหญิงและแก้หมัน
- การผ่าตัดแก้ไขท่อปัสสาวะและช่องคลอด
ข้อดีของการส่องกล้องผ่าตัดช่องท้อง
การส่องกล้องผ่าตัดช่องท้อง บางกรณีอาจไม่จำเป็นต้องนอนที่โรงพยาบาล ผู้ป่วยสามารถกลับไปพักฟื้นที่บ้านได้ในวันเดียวกัน โดยมีความเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อนหลังการผ่าตัดน้อยกว่าการผ่าตัดแบบปกติ
ข้อดีของการส่องกล้องผ่าตัดช่องท้อง ได้แก่
- สูญเสียเลือดน้อย
- ผนังหน้าท้องน้อยมีแผลหรือได้รับบาดเจ็บน้อย
- รอยแผลเป็นมีขนาดเล็ก
- ลดการตกเลือด
- ลดการติดเชื้อที่แผล
- การพักรักษาตัวในโรงพยาบาลสั้นลง มีความคุ้มค่าทั้งเวลาและเงิน
- ฟื้นตัวได้เร็ว
- ใช้ยาแก้ปวดน้อย
หลังการผ่าตัด ผู้ป่วยจะยังมีอาการปวดแผลได้ แต่มักหายได้เมื่อรับประทานยาแก้ปวด หากอาการไม่ดีขึ้น ควรปรึกษาแพทย์
เทคโนโลยีการส่องกล้องผ่าตัดช่องท้องยังคงมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง จนการผ่าตัดที่ซับซ้อนก็สามารถทำผ่านการส่องกล้องได้ พร้อมผลสำเร็จการผ่าตัดที่สูง การส่องกล้องผ่าตัดช่องท้องนับเป็นการรักษาทางการแพทย์ที่ถูกนำไปใช้และแพทย์มักแนะนำให้กับคนไข้เนื่องจากประโยชน์ที่มากมายหลายประการกว่าการผ่าตัดแบบปกติ