อะไรๆ...ก็ภูมิแพ้

เลือกหัวข้อที่อ่าน

• โรคภูมิแพ้คืออะไร?
• สารก่อภูมิแพ้มีกี่ประเภท?
• ทำไมจึงเป็นโรคภูมิแพ้?

หลายคนคงเคยได้ยินคุณหมอพูดว่า "คุณเป็นโรคภูมิแพ้" ไม่ว่าคนเหล่านั้นจะไปพบแพทย์ด้วยอาการน้ำมูกเรื้อรัง ไอเรื้อรัง ผื่นเรื้อรัง หรืออุจจาระร่วงเรื้อรังก็ตาม ถึงตอนนี้คงมีคำถามอยู่ในใจแล้วว่า โรคภูมิแพ้คืออะไร ทำไมโรคภูมิแพ้จึงแสดงอาการได้หลากหลายลองตามมาทำความรู้จักกับโรคภูมิแพ้กันครับ

โรคภูมิแพ้ คืออะไร?

โรคภูมิแพ้ (Allergy) คือ โรคที่ร่างกายเกิดปฏิกิริยาที่ผิดปกติต่อสารก่อภูมิแพ้ทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรังที่เยื่อบุของอวัยวะต่างๆ ในร่างกาย เช่น ผิวหนัง เยื่อบุโพรงจมูก เยื่อบุตาขาว เยื่อบุทางเดินหายใจ หรือเยื่อบุทางเดินอาหาร เป็นต้น ผู้ป่วยโรคภูมิแพ้จะมีอาการตามอวัยวะที่เกิดการอักเสบจากการกระตุ้นโดยสารก่อภูมิแพ้ เช่น ผิวหนัง จะทำให้เกิด โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง ผู้ป่วยจะมีอาการผื่นคันเรื้อรัง บริเวณใบหน้า ข้อพับแขนขา หรือลำตัว เป็นต้น เยื่อบุจมูก จะทำให้เกิด โรคเยื่อบุจมูกอักเสบภูมิแพ้หรือโรคแพ้อากาศ ผู้ป่วยจะมีอาการน้ำมูกเรื้อรัง ร่วมกับอาการจาม คันหรือคัดจมูก เยื่อบุตาขาว จะทำให้เกิดโรคเยื่อบุตาขาวอักเสบภูมิแพ้ผู้ป่วยจะมีอาการคัน หรือเคืองตาเรื้อรัง แสบตา หรือน้ำตาไหลบ่อย ๆ เยื่อบุทางเดินหายใจ จะทำให้เกิดโรคหืด ผู้ป่วยจะมีอาการไอ หอบหายใจไม่สะดวก แน่นหน้าอก หรือหายใจได้ยินเสียงวี๊ด เยื่อบุทางเดินอาหารจะทำให้เกิดโรคแพ้อาหาร ผู้ป่วยจะมีอาการอุจจาระร่วงเรื้อรัง อาเจียน น้ำหนักตัวลด ร่วมกับอาการผื่ดเรื้อรังและภาวะซีด

ปัจจุบันโรคภูมิแพ้เป็นโรคที่พบได้บ่อย สามารถตรวจพบได้ตั้งแต่วัยเด็กเล็ก ได้แก่ โรคแพ้นมวัว หรือโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง เป็นต้น และ ในวัยเด็กโตหรือผู้ใหญ่ ได้แก่ โรคแพ้อากาศ โรคภูมิแพ้ของเยื่อบุตาขาว โรคหืด หรือโรคแพ้อาหารทะเล เป็นต้น  โรคแพ้อากาศ เป็นโรคภูมิแพ้ที่พบได้บ่อยที่สุด อุบัติการณ์ของโรคนี้ในเด็กไทยพบได้ประมาณร้อยละ 50 ในขณะที่โรคหืดและโรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังพบได้โรคละประมาณร้อยละ 15

สารก่อภูมิแพ้ มีกี่ประเภท?

สารก่อภูมิแพ้มี 2 ประเภท ได้แก่

1. สารก่อภูมิแพ้ในอากาศ เช่น ไรฝุ่น แมลงสาบ ขนสุนัข ขนแมว เกสรหญ้า หรือเชื้อรา เป็นต้น
2. สารก่อภูมิแพ้ประเภทอาหาร เช่น นมวัว นมถั่วเหลือง ไข่ อาหารทะเล หรือแป้งสาลี เป็นต้น

ไรฝุ่นเป็นสารก่อภูมิแพ้ภายในบ้านที่พบได้บ่อยที่สุด ซึ่งพบบ่อยในบริเวณที่นอน ผ้าปูที่นอน ปลอกหมอน ผ้านวม หรือพรมภายในห้องนอน ตัวไรฝุ่นสามารถเจริญเติบโตได้ดีในอุณหภูมิและความขึ้นที่เหมาะสมภายในห้องนอน

ทำไมจึงเป็นโรคภูมิแพ้?

ปัจจุบันไม่พบสาเหตุที่แน่ชัดของการเกิดโรคภูมิแพ้ แต่พบว่า อาจมีปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดโรคดังกล่าว ได้แก่

• ปัจจัยทางด้านพันธุกรรม พบว่าเด็กที่มีคุณพ่อหรือคุณแม่เป็นโรคภูมิแพ้ มีโอกาสเป็นโรคภูมิแพ้ร้อยละ 20-40 กรณีที่มีคุณพ่อและคุณแม่เป็นโรคภูมิแพ้ มีโอกาสเป็นโรคภูมิแพ้ร้อยละ 50-80 อย่างไรก็ตามพบเด็กร้อยละ 15 เป็นโรคภูมิแพ้ โดยไม่มีประวัติโรคภูมิแพ้ ในคุณพ่อและคุณแม่
• ปัจจัยทางด้านสิ่งแวดล้อม ชีวิตในเมืองที่เปลี่ยนไป การย้ายถิ่นฐานเข้ามาอยู่ในเมือง ในบ้านที่ปิดทึบ และมีการปูพรมทั้งบ้าน 
  • มลพิษในอากาศ ซึ่งเกิดจากมลพิษจากท่อไอเสียรถยนต์ และมลพิษจากโรงงานอุตสาหกรรมต่างๆ 
  • บุหรี่ ในควันบุหรี่ประกอบด้วยสารพิษหลายชนิด ซึ่งมีทั้งสารก่อมะเร็ง และสารก่อความระคายเคืองต่อเยื่อบุทางเดินหายใจ เด็กที่มีผู้ปกครองสูบบุหรี่ในบ้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมารดาเป็นผู้สูบจะมีโอกาสเป็นโรคหืดมากกว่าเด็กปกติถึง 2 เท่า
• ปัจจัยทางด้านโภชนาการ
  • นมแม่  เด็กที่ได้รับการเลี้ยงดูด้วยนมแม่อย่างเดียวจะมี โอกาสเป็นโรคหืด รวมถึงโรคภูมิแพ้อื่นๆ น้อยกว่าเด็กที่ได้รับการเลี้ยงดูด้วยนมผสม
  • อาหาร  อาหารที่ผ่านกระบวนการต่างๆ เช่น การแช่แข็ง การปรุงแต่งสี กลิ่น รส รวมถึงการบริโภคอาหารจำพวก แป้ง ไขมันมากกว่าที่จะบริโภคพืช ผัก ผลไม้