เวชศาสตร์การกีฬา
หลายครั้งที่เราใช้กล้ามเนื้อมากเกินไป หรือเคลื่อนไหวผิดท่า อาจเกิดได้ทั้งจากการออกกำลังกาย หรืออุบัติเหตุในการใช้ชีวิตประจำวัน ส่งผลให้กระดูก กล้ามเนื้อ เส้นเอ็น หรือข้อต่อ เกิดการบาดเจ็บในระดับต่าง ๆ หากไม่ได้รับการปฐมพยาบาลเบื้องต้นที่ถูกต้อง หรือไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม อาจทำให้อาการบาดเจ็บเหล่านั้นทวีความรุนแรงขึ้น นำไปสู่การบาดเจ็บซ้ำ ๆ และพัฒนาเป็นอาการบาดเจ็บเรื้อรัง ทำให้ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ หรืออาจร้ายแรงจนถึงขั้นต้องงดเล่นกีฬาชนิดนั้น ๆ ไปตลอดชีวิต
ดังนั้น หากมีกิจกรรมที่ทำให้เกิดการบาดเจ็บของกระดูก กล้ามเนื้อ และข้อต่อ ไม่ว่าจะเป็นการบาดเจ็บเพียงเล็กน้อย หรือรุนแรงเพียงใด ก็จำเป็นต้องได้รับการตรวจวินิจฉัยและรักษาอย่างเหมาะสมกับแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การกีฬา นอกจากคนไข้จะได้รับการรักษาที่ถูกต้อง ทำให้สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติได้ดีแล้ว ที่สำคัญ ยังสามารถกลับมาฝึกซ้อมและเล่นกีฬาได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งถือเป็นสิ่งที่มีความหมายมากที่สุดของการเป็นนักกีฬาอาชีพอีกด้วย
ศูนย์ศัลยกรรมกระดูกและข้อ โรงพยาบาลเมดพาร์ค มีความพร้อมในการดูแลรักษาผู้ที่ได้รับบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา การออกกำลังกาย และอุบัติเหตุอื่น ๆ ที่ส่งผลต่อการเคลื่อนไหวในชีวิตประจำวัน ดูแลโดยศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การกีฬา มีความชำนาญในการผ่าตัดรักษาอาการบาดเจ็บของกระดูก เส้นเอ็น กล้ามเนื้อ เนื้อเยื่อ และข้อต่อ ด้วยเทคนิคการผ่าตัดแบบเปิด การผ่าตัดแบบส่องกล้องแผลเล็ก ตลอดจนการรักษาด้วยยาและการฉีดยา ดูแลอย่างต่อเนื่องไปจนถึงขั้นตอนการฟื้นฟูสมรรถภาพร่างกายภายหลังการผ่าตัดแบบองค์รวม ร่วมกับศูนย์เวชศาสตร์ฟื้นฟูและกายภาพบำบัด เพื่อช่วยให้คนไข้สามารถกลับมาออกกำลังกาย และใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างมีคุณภาพ
เวชศาสตร์การกีฬา คืออะไร?
เวชศาสตร์การกีฬา เป็นหนึ่งในอนุสาขาของศัลยศาสตร์ทางกระดูกและข้อ เป็นการประยุกต์นำศาสตร์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์การแพทย์และการเคลื่อนไหวของร่างกาย มาใช้ในการป้องกัน วินิจฉัย และรักษาอาการบาดเจ็บของกระดูก กล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และข้อต่อ ที่เกิดขึ้นได้ในขณะเล่นกีฬาหรือฝึกซ้อมกีฬาของนักกีฬาอาชีพ การออกกำลังกายของบุคคลทั่วไป หรืออุบัติเหตุเล็ก ๆ น้อย ๆ ระหว่างการใช้ชีวิตประจำวัน เพื่อให้อวัยวะส่วนนั้นกลับมาใช้งานได้ดีตามปกติ
ศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การกีฬา ต่างจากศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านกระดูกและข้อสาขาอื่น ๆ อย่างไร?
ศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การกีฬา มีความชำนาญในการรักษาอาการบาดเจ็บของกระดูก เส้นเอ็น กล้ามเนื้อ และข้อต่อ ของอวัยวะส่วนที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวในขณะออกกำลังกาย หรือการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น หัวไหล่ ข้อศอก หัวเข่า เอ็นร้อยหวาย ข้อสะโพก เป็นต้น
หากมีการบาดเจ็บรุนแรงที่ครอบคลุมอวัยวะส่วนอื่น ๆ เช่น ข้อมือ ข้อเท้า ฝ่าเท้า กระดูกสันหลัง ศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การกีฬาจะทำการวินิจฉัยและวางแผนการรักษาร่วมกับศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านกระดูกและข้อสาขาอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น ศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านจุลศัลยกรรม ศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านเท้าและข้อเท้า หรือศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านกระดูกสันหลัง เพื่อให้คนไข้ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม ตรงกับอาการบาดเจ็บ ช่วยให้ฟื้นตัวดี หายไว กลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ และสามารถกลับไปฝึกซ้อม รวมทั้งเล่นกีฬาได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ทำไมควรเลือกตรวจและรักษาโรคทางเวชศาสตร์การกีฬา ที่โรงพยาบาลเมดพาร์ค
- ตรวจวินิจฉัยและรักษาโดยศัลยแพทย์ผู้ชำนาญการด้านเวชศาสตร์การกีฬา ที่มีประสบการณ์รักษาอาการบาดเจ็บทั้งจากการเล่นกีฬาอาชีพ ออกกำลังกาย และอุบัติเหตุพลัดตกหกล้มในชีวิตประจำวัน ให้สามารถกลับมาฝึกซ้อม ออกกำลังกาย และใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- มีทีมศัลยแพทย์กระดูกและข้อที่มีความชำนาญในการรักษาอวัยวะส่วนอื่น ๆ ครบทุกสาขา ดังนั้นไม่ว่าจะบาดเจ็บบริเวณมือ เท้า หรือกระดูกสันหลัง ก็สามารถทำการตรวจวินิจฉัย ปรึกษาหาแนวทางในการรักษาร่วมกันอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อให้คนไข้มีคุณภาพชีวิตที่ดี ลดความเสี่ยงในการกลับมาเป็นซ้ำ หรือป้องกันการมีอาการบาดเจ็บเรื้อรังได้เป็นอย่างดี
- มีเครื่องมือและเทคโนโลยีทางการการแพทย์ เพิ่มประสิทธิภาพในขั้นตอนการตรวจวินิจฉัยอาการบาดเจ็บ ช่วยให้แพทย์สามารถวางแผนการรักษาได้ละเอียดยิ่งขึ้น เพิ่มโอกาสหายดี สามารถกลับมาฝึกซ้อมและเล่นกีฬาได้อย่างคล่องแคล่ว เต็มศักยภาพ
- ห้องพักผู้ป่วยในออกแบบมาเป็นพิเศษ ใส่ใจสุขภาพ เพื่อให้คนไข้สามารถฟื้นตัวได้ดีขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการเปิดรับแสงจากธรรมชาติในช่วงกลางวัน ล้อมรอบด้วยวิวสวนเบญจกิติและโค้งแม่น้ำเจ้าพระยา รวมทั้งยังมีการควบคุมคุณภาพอากาศภายในอาคารด้วยระบบแรงดันบวก (Positive Pressure) ทำให้คนไข้ได้รับอากาศสะอาดตลอดเวลาที่เข้าพักรักษาตัวในโรงพยาบาลเมดพาร์ค
- ศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การกีฬาจะวางแผนฟื้นฟูร่างกายภายหลังการผ่าตัด ร่วมกับแพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟูและกายภาพบำบัด นักกายภาพบำบัด จากศูนย์เวชศาสตร์ฟื้นฟูและกายภาพบำบัด เพื่อออกแบบโปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพด้วยอุปกรณ์ หรือเทคนิคต่าง ๆ พร้อมดูแลและให้คำแนะนำในระหว่างฟื้นฟูร่างกายด้วยความเข้าอกเข้าใจ คอยให้กำลังใจเสมอ และมีความตั้งใจที่จะช่วยให้คนไข้กลับมาใช้อวัยวะส่วนนั้น ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพโดยเร็ว
โรคและภาวะผิดปกติ ที่เกี่ยวกับเวชศาสตร์การกีฬา
- ภาวะความดันในช่องกล้ามเนื้อสูง
- ภาวะข้อไหล่หลุด
- ภาวะไหล่หลุดซ้ำ
- ภาวะเอ็นไหล่เสื่อม
- ภาวะเส้นเอ็นไหล่ฉีกขาด
- ภาวะติดเชื้อในข้อสะโพก
- ข้อไหล่ติดแข็ง
- ข้อไหล่เคลื่อนจากการเล่นกีฬา
- ข้ออักเสบหลังอาการบาดเจ็บ
- ข้อศอกหลุด
- ปวดข้อศอก
- เจ็บข้อศอกด้านใน หรือโรคข้อศอกนักกอล์ฟ
- ข้อเท้าแพลง
- กระดูกงอกทับเอ็นข้อไหล่
- กระดูกเท้าและข้อเท้าแตก-หัก
- กระดูกหักล้า
- กระดูกพรุน
- ผิวกระดูกอ่อนข้อเท้าบาดเจ็บ
- หมอนรองเข่าฉีกขาด
- เอ็นกล้ามเนื้อข้อศอกอักเสบ
- เอ็นร้อยหวายอักเสบ
- เอ็นร้อยหวายฉีกขาด
- เอ็นร้อยหวายตึง
- เอ็นไขว้หน้าฉีกขาด
- เอ็นไขว้หลังฉีกขาด
- เอ็นเข่าด้านในบาดเจ็บ
- เส้นประสาทแขนบาดเจ็บ
- วงแหวนกระดูกอ่อนที่ข้อสะโพกฉีกขาด
- ข้อต่อสะโพกขัดหรือเสียดสี
- มีขอบเบ้ากระดูกข้อสะโพกเกินกว่าปกติ และมีคอกระดูกข้อสะโพกหนาเกินกว่าปกติ ทำให้เกิดการเสียดสีกับเบ้าข้อสะโพก
- ภาวะบาดเจ็บข้อสะโพกจากการเล่นกีฬา
- มีเสียงดังจากข้อสะโพก
- กล้ามเนื้อกางสะโพกฉีกขาด
- กล้ามเนื้อสะโพกหนีบเส้นประสาท
- กล้ามเนื้อหุบสะโพกบาดเจ็บหรือฉีกขาด
- กล้ามเนื้อต้นขาด้านหลังบาดเจ็บ
ใครบ้างมีปัจจัยเสี่ยงต่ออาการเหล่านี้
นักกีฬาอาชีพ ผู้ที่ชื่นชอบการออกกำลังกาย บุคคลทั่วไปทุกเพศทุกวัยที่อาจมีการขยับหรือเคลื่อนไหวอวัยวะผิดท่าจนทำให้เกิดการบาดเจ็บของกระดูก กล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และข้อต่อต่าง ๆ
หากพบว่ามีการบาดเจ็บ ควรปฐมพยาบาลอย่างถูกวิธี แจ้งขอความช่วยเหลือจากเจ้าหน้าที่ฉุกเฉิน และรีบนำส่งโรงพยาบาลเพื่อได้รับการรักษาอย่างเหมาะสมจากแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การกีฬา เพื่อให้สามารถกลับมาเล่นกีฬา ออกกำลังกาย หรือใช้ชีวิตประจำวันได้ดี
การบริการของแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การกีฬา
ภายหลังการตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียดแล้ว ศัลยแพทย์จะพิจารณาแนวทางการรักษาด้วยวิธีที่เหมาะสมกับอาการบาดเจ็บแตกต่างกันไปเป็นรายบุคคล เช่น การรับประทานยา การฉีดยา การผ่าตัด และการผ่าตัดส่องกล้อง
- การรักษาภาวะข้อเสื่อม กล้ามเนื้อบาดเจ็บ เส้นเอ็นเสื่อมและอักเสบ ด้วยพลาสม่าเกล็ดเลือดเข้มข้น (PRP Injection) เพื่อบรรเทาอาการบาดเจ็บและอาการอักเสบโดยไม่ต้องผ่าตัด
- การผ่าตัดยืดเอ็นร้อยหวายด้วยการส่องกล้อง
- การผ่าตัดซ่อมเอ็นหัวไหล่ฉีกขาดผ่านกล้อง
- การผ่าตัดส่องกล้องซ่อมหมอนรองข้อไหล่
- การผ่าตัดรักษาอาการบาดเจ็บของเอ็นไขว้หน้าและเอ็นไขว้หลัง
- การผ่าตัดหมอนรองกระดูกเข่าด้วยการส่องกล้อง
อุปกรณ์และเครื่องมือแพทย์ ที่เกี่ยวข้องกับเวชศาสตร์การกีฬา
- การตรวจวินิจฉัยด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า
- การตรวจวินิจฉัยด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์
- การตรวจวินิจฉัยด้วยเครื่องอัลตราซาวนด์
- การรักษาโดยการผ่าตัดผ่านกล้อง
อุปสรรคและข้อจำกัดในการตรวจรักษาเวชศาสตร์การกีฬา
- มีการติดเชื้อบริเวณข้อต่อ และเนื้อเยื่อต่าง ๆ
- มีความเสียหายรุนแรงบริเวณเบ้ากระดูก เนื้อเยื่อ เส้นเอ็น และกล้ามเนื้อ
ความเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อนที่อาจพบได้จากการรักษาเวชศาสตร์การกีฬา
- การติดเชื้อ
- การบาดเจ็บซ้ำในจุดเดิม
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับเวชศาสตร์การกีฬา
- เส้นเอ็นขาด กี่เดือนถึงจะหาย?
กรณีเส้นเอ็นขาด และแพทย์สามารถเย็บซ่อมได้สำเร็จ จะใช้เวลาพักฟื้นประมาณ 3 - 6 เดือน ส่วนการกลับมาฝึกซ้อมและเล่นกีฬาตามปกติ จะทำได้ภายใน 6 - 9 เดือน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกาย และความมีวินัยในการฟื้นฟูสมรรถภาพและทำกายภาพบำบัดหลังการผ่าตัด
