ภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง
โรคฮาชิโมโตะ หรือ ภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง เกิดขึ้นจากความบกพร้องของระบบภูมิคุ้มกัน ที่ส่งผลต่อต่อมไทรอยด์ ซึ่งเป็นต่อมเล็ก ๆ ที่ฐานของลำคอ ก่อให้เกิดอาการอักเสบ ทั้งนี้ต่อมไทรอยด์เป็นส่วนหนึ่งของระบบต่อมไร้ท่อที่ทำหน้าที่ในการผลิตฮอร์โมนที่สอดคล้องกับการทำงานหลายอย่างของร่างกาย
การอักเสบของต่อมไทรอยด์มักทำให้ต่อมไทรอยด์ที่ทำงานไม่ปกติ ผู้หญิงในวัยกลางคนมักได้รับผลกระทบจากโรคนี้มากที่สุด อย่างไรก็ตามภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย ในทุกวัย ในการวินิจฉัยโรคนั้น แพทย์อาจตรวจการทำงานของต่อมไทรอยด์ การให้ฮอร์โมนทดแทนคือหนึ่งในวิธีการรักษาโดยทั่วไปสำหรับภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง
อาการภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง
สัญญาณและอาการของภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง อาจไม่สามารถสังเกตเห็นได้ในช่วงแรก อย่างไรก็ตามผู้ที่เป็นโรคอาจมีอาการบวมที่คอด้านหน้าหรือคอพอก ทั้งนี้อาการอักเสบนี้มักเกิดขึ้นอย่างช้าๆเ มื่อเวลาผ่านไปจะก่อให้เกิดความเสียหายเรื้อรังของต่อมไทรอยด์ และทำให้ระดับฮอร์โมนในเลือดลดลง สัญญาณและอาการอื่น ๆ ของภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง อาจรวมถึง
- ปวดเมื่อยในบริเวณข้อ
- ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ รวมถึงอาจมีอาการตึงกล้ามเนื้อร่วมด้วย
- กล้ามเนื้ออ่อนแรง
- ผิวซีดและแห้ง
- เหนื่อยง่าย
- รู้สึกหนาวง่าย
- ท้องผูก
- ใบหน้าบวม
- เล็บเปราะ
- ผมร่วง
- เกิดการขยายของลิ้น
- น้ำหนักเพิ่มขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ
- เลือดออกมากผิดปกติเมื่อมีประจำเดือน และมีระยะเวลาที่ยาวนานขึ้น
- ประสิทธิภาพในการจำหมดลง
- อาการซึมเศร้า
เมื่อไหร่ควรพบแพทย์
ควรปรึกษาแพทย์หากคุณสังเกตเห็นการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย เช่น ใบหน้าซีดและบวม ผิวแห้ง ท้องผูก หรือเหนื่อยล้าโดยไม่ทราบสาเหตุ ทั้งนี้อาจเพิ่มความตระหนักถึงโรคนี้หาก
- เคยได้รับการผ่าตัดต่อมไทรอยด์
- เคยได้รับการรักษาด้วยยาต้านไทรอยด์และไอโอดีน หรือการบำบัดด้วยกัมมันตภาพรังสี
- เคยได้รับการรักษาด้วยรังสีที่ศีรษะ คอ หรือหน้าอกส่วนบน
- มีความดันโลหิตสูง
- กำลังได้รับการบำบัดด้วยฮอร์โมนสำหรับภาวะไทรอยด์ทำงานต่ำ
สาเหตุของภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง
ภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง เป็นความผิดปกติของระบบภูมิต้านทาน โดยแอนติบอดีที่สร้างขึ้นโดยระบบภูมิคุ้มกันเข้าทำลายต่อมไทรอยด์ โดยไม่ทราบสาเหตุ อย่างไรก็ดีเชื่อว่าไวรัสและแบคทีเรียอาจเป็นตัวกระตุ้นที่อาจเป็นไปได้ เช่นเดียวกับข้อบกพร่องทางพันธุกรรม นอกจากนี้เพศ อายุ และการถ่ายทอดทางพันธุกรรมยังมีแนวโน้มที่จะส่งเสริมการพัฒนาการของภาวะนี้ได้อีกด้วย
ปัจจัยเสี่ยง
ปัจจัยเสี่ยงที่อาจก่อให้เกิดภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังประกอบไปด้วย
- อายุ ภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังมีแนวโน้มที่จะเกิดกับคนในวัยกลางคนมากกว่าวัยอื่น ๆ อย่างไรก็ตามโรคนี้สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกวัย
- เพศ ผู้หญิงที่ความเสี่ยงในการเกิดภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังได้มากกว่าผู้ชาย
- การถ่ายทอดทางพันธุกรรม ผู้ที่สมาชิกครอบครัวมีประวัติของภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง มีโอกาสเสี่ยงในการเกิดโรคดังกล่าวได้มากขึ้นตามไปด้วย
- โรคที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันอื่น ๆ ผู้ที่สมาชิกในครอบครัวมีเคยมีปัญหาเกี่ยวกับต่อมไทรอยด์ หรือโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิต้านทานอื่น ๆ มักมีแนวโน้มที่จะเป็นภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังได้มากขึ้น
- วิธีการบำบัดด้วยรังสี ผู้ที่เคยได้รับการบำบัดด้วยรังสี มีแนวโน้มที่จะเกิดภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังได้
ภาวะแทรกซ้อน
ภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังอาจส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนอื่นๆในร่างกายได้ เช่น
- อาการคอพอก ต่อมไทรอยด์ที่อักเสบจะขยายใหญ่ขึ้นและมักทำให้เกิดอาการคอพอกขึ้นซึ่งอาจส่งผลต่อการกลืนหรือการหายใจ
- ความผิดปกติของหัวใจ ความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจจะเพิ่มขึ้นเนื่องจากระดับคอเลสเตอรอลที่มีไลโปโปรตีนความหนาแน่นต่ำ (LDL) มีปริมาณสูง ซึ่งอาจก่อให้เกิดภาวะหัวใจโตและหัวใจล้มเหลว
- ปัญหาสุขภาพจิต ผู้ที่มีภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง อาจมีภาวะซึมเศร้า ซึ่งอาจเพิ่มความรุนแรงขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป ปัญหาสุขภาพจิตอื่น ๆ รวมถึงความต้องการทางเพศที่เพิ่มขึ้น อาจเกิดขึ้นได้ในบางกรณี
- ภาวะมิกซีดีมา (Myxedema) ภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังอาจนำไปสู่ภาวะมิกซีดีมา ซึ่งเป็นภาวะที่หายากทำให้เกิดอาการง่วงนอน ซึ่งอาจก่อให้เกิดการหมดสติอย่างรุนแรง ผู้ที่มีภาวะมิกซีดีมา อาจรู้สึกไวต่อความเย็นมากขึ้น เกิดภาวะกดประสาท ภาวะติดเชื้อ หรือปัญหาอื่น ๆ อันเป็นส่งสัญญาณถึงการเกิดของภาวะ โดยคนไข้จำเป็นต้องได้รับการรักษาพยาบาลฉุกเฉินทันที
- ความพิการของของทารกแรกเกิด ทารกที่เกิดกับสตรีที่มีภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังที่ไม่ได้รับการรักษา มักจะมีปัญหาสุขภาพมากกว่าทารกที่เกิดจากมารดาที่มีสุขภาพดี ปัญหาสุขภาพของทารกอาจรวมถึงปัญหาเกี่ยวกับหัวใจ สมองและไต ผู้ที่มีภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังที่วางแผนตั้งครรภ์ควรปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำปรึกษาเพิ่มเติมโดยละเอียด
การวินิจฉัยภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง หรือ โรคฮาชิโมโตะ
หลังจากสังเกตุอาการแล้ว แพทย์อาจทำการทดสอบบางอย่างเพื่อวัดระดับฮอร์โมนไทรอยด์และฮอร์โมนกระตุ้นต่อมไทรอยด์ (TSH) โดยการทดสอบนี้อาจรวมถึงการทดสอบฮอร์โมนและการทดสอบแอนติบอดี
การรักษาต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง
การรักษาภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง อาจรวมถึงการสังเกตอาการและการใช้ยาในระยะยาว ทั้งนี้การรักษาอาจรวมถึง:
- ฮอร์โมนสังเคราะห์ การรักษาอาจรวมถึงการบำบัดทดแทนฮอร์โมนด้วยฮอร์โมนสังเคราะห์ หากภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังทำให้เกิดการขาดฮอร์โมนไทรอยด์
- การตรวจสอบผลของปริมาณยาที่ใช้ การได้รับยาในปริมาณที่ถูกต้องมีความสำคัญมาก โดยแพทย์จะทำการตรวจสอบปริมาณยาเพื่อตรวจสอบประสิทธิภาพของยา โดยปริมาณและการใช้ยาอาจเปลี่ยนแปลงได้ตามสภาพอาการของคนไข้
เตรียมตัวเพื่อพบแพทย์
ก่อนพบแพทย์คนไข้อาจเตรียมตัวโดยการ
- ระวังข้อจำกัดก่อนการนัดหมาย
- จดบันทึกอาการและสัญญาณที่พบ
- ทำรายการข้อมูลส่วนบุคคลรวมถึงการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย เช่น รอบเดือน ความต้องการทางเพศ และเพศสัมพันธ์
- จดรายการยาและอาหารเสริมทั้งหมดที่บริโภคอยู่
- ทำรายการคำถามที่ต้องการถามแพทย์
ระหว่างการพบแพทย์ แพทย์อาจทำการถามคำถามเกี่ยวกับข้อมูลดังต่อไปนี้
- การเปลี่ยนแปลงของร่างกายในปัจจุบัน
- อาการที่กำลังประสบ
- จุดเริ่มต้นของอาการ
- การเปลี่ยนแปลงทางร่างกายตลอดจนพฤติกรรม ซึ่งอาจรวมถึงข้อมูลเกี่ยวกับการมีเพศสัมพันธ์
- สุขภาพจิตในช่วงนี้
- การรักษาที่อาจเคยทดลองมาก่อนหน้า
- ประวัติของสมาชิกในครอบครัวที่อาจเกี่ยวข้องกับโรคต่อมไทรอยด์
