เลือกหัวข้อที่อ่าน

• กล่องเสียงอักเสบ (Laryngitis) คืออะไร?
• กล่องเสียงอักเสบ มีอาการอย่างไร?
• กล่องเสียงอักเสบ มีสาเหตุเกิดจากอะไร?
• กล่องเสียงอักเสบ มีการตรวจวินิจฉัยอย่างไร?
• กล่องเสียงอักเสบ มีวิธีการรักษาอย่างไร?
• เมื่อกล่องเสียงอักเสบ ควรวิธีการดูแลรักษาตัวเองที่บ้านอย่างไร?
• วิธีป้องกันกล่องเสียงอักเสบ มีกี่วิธี อะไรบ้าง?

กล่องเสียงอักเสบ (Laryngitis) คืออะไร?

กล่องเสียงอักเสบ (Laryngitis) ภายในกล่องเสียงของคนเราจะมีเส้นเสียงที่เปิดปิดได้ เมื่ออากาศผ่านเส้นเสียงจะเกิดการสั่นสะเทือน เกิดเป็นเสียงพูด เมื่อกล่องเสียงติดเชื้อ ระคายเคือง หรือมีการใช้เสียงมากเกินไป จะทำให้เส้นเสียงบวม เสียงแหบ เสียงหาย การติดเชื้อไวรัสไข้หวัดอาจทำให้กล่องเสียงอักเสบเฉียบพลันได้เช่นกัน 

กล่องเสียง (Larynx) คืออะไร?

กล่องเสียง (Larynx) เป็นอวัยวะที่อยู่ใต้คอหอย เหนือหลอดลม ทำหน้าที่ป้องกันไม่ให้อาหารหลุดเข้าไปในหลอดลม และจำเป็นต่อการสร้างเสียงพูด หากเกิดการติดเชื้อที่กล่องเสียงหรือใช้เสียงมากเกินไป อาจทำให้กล่องเสียงอักเสบ

เราพูดได้อย่างไร?

เสียงเกิดจากการที่อากาศจากปอดผ่านไปยังหลอดลมและกล่องเสียง ทำให้เส้นเสียงสั่นสะเทือนจนเกิดเป็นเสียง กล้ามเนื้อที่ควบคุมเพดานปาก ลิ้น และริมฝีปากจะแปลงเสียงให้เป็นคำที่เราพูด

เส้นเสียงเปิดและปิด

เส้นเสียงเปิดเมื่อเราหายใจและปิดเพื่อสร้างเสียงโดยการสั่นสะเทือน

กล่องเสียงอักเสบต่างจากคออักเสบอย่างไร?

คออักเสบ คือ การที่คอหอยอักเสบ โดยคอหอยเป็นอวัยวะที่อยู่หลังโพรงจมูกยาวไปจนถึงกล่องเสียง  กล่องเสียงอักเสบคือการอักเสบของกล่องเสียงซึ่งอยู่ติดกับคอหอย เหนือหลอดลม

กล่องเสียงอักเสบ มีอาการอย่างไร?

เมื่อกล่องเสียงอักเสบ ผู้ป่วยมักมีอาการเสียงแหบ เสียงหาย คอแห้ง ไอแห้ง คันคอ โดยกล่องเสียงอักเสบที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสมักดีขึ้นและหายได้เองภายใน 2-3 สัปดาห์ หากอาการไม่ดีขึ้นควรไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัยเพราะอาจมีสาเหตุมาจากโรคที่ร้ายแรงกว่าการติดเชื้อไวรัส

เมื่อมีอาการกล่องเสียงอักเสบ ควรไปพบแพทย์เมื่อไร?

ควรรีบไปพบแพทย์หากมีไข้นานไม่หาย หายใจลำบาก รู้สึกเจ็บคอมากกว่าเดิม ไอเป็นเลือด หากบุตรหลานหายใจมีเสียงหวีด น้ำลายไหลมากขึ้น กลืนหรือหายใจลำบาก มีไข้ ควรรีบไปพบแพทย์ เนื่องจากอาการเหล่านี้เป็นข้อบ่งชี้ของการอักเสบเฉียบพลันบริเวณกล่องเสียงและหลอดลมใหญ่ (Croup) และฝาปิดกล่องเสียงอักเสบเฉียบพลัน (Epiglottitis) การอักเสบเฉียบพลันบริเวณกล่องเสียงและหลอดลมใหญ่ที่ไม่รุนแรงอาจดูแลรักษาให้หายได้เองที่บ้าน แต่ถ้ามีอาการรุนแรงจำเป็นต้องเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาล และภาวะฝาปิดกล่องเสียงอักเสบเฉียบพลันเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้

กล่องเสียงอักเสบ มีสาเหตุเกิดจากอะไร?

• กล่องเสียงอักเสบเฉียบพลัน สามารถหายได้เอง มักมีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัสไข้หวัด การใช้เสียงมากหรือตะโกน กล่องเสียงอักเสบเฉียบพลันจากการติดเชื้อแบคทีเรียนั้นพบได้น้อย
• กล่องเสียงอักเสบเรื้อรัง คือการที่กล่องเสียงอักเสบนานกว่า 3 สัปดาห์ โดยอาจเกิดจากการสัมผัสกับสารระคายเคือง เช่น ควันบุหรี่ สารก่อภูมิแพ้ และไอจากสารเคมี โรคกรดไหลย้อน โรคไซนัสอักเสบเรื้อรัง การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มาก การสูบบุหรี่ และการใช้เสียงดังเป็นประจำ เช่น นักร้องหรือเชียร์ลีดเดอร์ สาเหตุอื่น ๆ ที่พบได้น้อยกว่า ได้แก่ การติดเชื้อรา แบคทีเรีย และปรสิต อาการอักเสบเรื้อรังอาจส่งผลให้เกิดติ่งเนื้อหรือก้อนเนื้อที่เส้นเสียง 

นอกจากนี้อาการเสียงแหบเรื้อรังอาจเป็นผลมาจากการที่สายเสียงโก่งตัว มะเร็ง เส้นเสียงเป็นอัมพาตจากการที่เส้นประสาทได้รับบาดเจ็บซึ่งอาจเกิดจากมะเร็ง ความผิดปกติของระบบประสาท การได้รับบาดเจ็บที่หน้าอกหรือคอ และการผ่าตัดบริเวณลำคอ

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้กล่องเสียงอักเสบคืออะไร?

การอักเสบของกล่องเสียงเกิดได้กับคนทุกเพศทุกวัย แต่ความเสี่ยงจะเพิ่มขึ้นในผู้ที่ต้องตะโกนหรือตะเบ็งเสียง สูบบุหรี่หรือสัมผัสกับควันบุหรี่มือสองเป็นประจำ ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป หรือมีการติดเชื้อที่ระบบทางเดินหายใจ เช่น ไซนัสอักเสบหรือหลอดลมอักเสบ นอกจากนี้ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันบกพร่องหรืออ่อนแอ ผู้ที่ใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ชนิดสูดยังมีความเสี่ยงที่จะเป็น กล่องเสียงอักเสบจากเชื้อรา

กล่องเสียงอักเสบ มีการตรวจวินิจฉัยอย่างไร?

• การซักประวัติและตรวจร่างกาย
• การส่องกล้องตรวจกล่องเสียง Laryngoscopy
  แพทย์จะทำการตรวจเส้นเสียงโดยการส่องไฟฉายและใช้กระจกขนาดเล็กตรวจดูด้านในลำคอหรือใช้การตรวจด้วยกล้อง Fiberoptic Laryngoscope โดยแพทย์จะสอดกล้องผ่านทางจมูกหรือปากไปยังลำคอ เพื่อตรวจดูการเคลื่อนไหวของเส้นเสียงขณะพูด
• การตัดชิ้นเนื้อไปตรวจในห้องปฏิบัติการ
  หากพบรอยโรคที่น่าสงสัย แพทย์จะทำการตัดชิ้นเนื้อเพื่อส่งไปตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์

กล่องเสียงอักเสบ มีวิธีการรักษาอย่างไร?

• ยาปฏิชีวนะ: ส่วนใหญ่แล้วกล่องเสียงอักเสบ มักมีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัส แต่ถ้าการอักเสบเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย แพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะ
• ยาคอร์ติสเตียรอยด์: ยาคอร์ติสเตียรอยด์ สามารถลดอาการอักเสบที่เส้นเสียง และมักใช้ลดอาการอักเสบที่เส้นเสียงในเด็กที่มีการอักเสบเฉียบพลันบริเวณกล่องเสียงและหลอดลมใหญ่ (Croup)
• การฝึกการใช้เสียง: การฝึกการใช้เสียง (Voice therapy) เพื่อปรับการใช้เสียงในชีวิตประจำวัน ช่วยลดความเสี่ยงที่กล่องเสียงจะอักเสบ
• การผ่าตัด: แพทย์อาจแนะนำการผ่าตัดในผู้ป่วยบางราย

เมื่อกล่องเสียงอักเสบ ควรวิธีการดูแลรักษาตัวเองที่บ้านอย่างไร?

• ดื่มน้ำมาก ๆ งดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และคาเฟอีน
• กลั้วคอด้วยน้ำเกลือ อมยาอม เคี้ยวหมากฝรั่งเพื่อให้คอชุ่มชื้น
• ใช้เครื่องสร้างความชื้นที่บ้านหรือที่ทำงาน 
• สูดไอน้ำขณะอาบน้ำอุ่น หรือเทน้ำร้อนลงในภาชนะแล้วสูดไอน้ำ
• งดพูดคุยหรือร้องเพลงเสียงดัง ควรใช้ไมโครโฟน หรือโทรโข่งเมื่อต้องพูดต่อหน้าคนจำนวนมาก 
• หลีกเลี่ยงการกระซิบเพราะทำให้เส้นเสียงทำงานหนักขึ้น
• หลีกเลี่ยงยาแก้คัดจมูกเพราะทำให้คอแห้ง

วิธีป้องกันกล่องเสียงอักเสบ มีกี่วิธี อะไรบ้าง?

• เลิกสูบบุหรี่และอยู่ห่างจากควันบุหรี่มือสอง
• ดื่มน้ำวันละ 6-8 แก้ว
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบ 5 หมู่ อาหารที่มีกากใยสูง เช่น ธัญพืชไม่ขัดสี ผักและผลไม้จะช่วยให้เยื่อบุในลำคอแข็งแรง
• หลีกเลี่ยงการกระแอมในลำคอ เพราะอาจทำให้เส้นเสียงสั่นผิดปกติ บวม และระคายเคืองคอมากขึ้น
• งดการรับประทานอาหารรสเผ็ดซึ่งอาจเป็นสาเหตุของโรคกรดไหลย้อน
• ดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนและแอลกอฮอล์ในปริมาณที่พอเหมาะ เพราะเครื่องดื่มเหล่านี้ส่งผลให้ร่างกายขาดน้ำ
• ล้างมืออย่างถูกวิธี การล้างมือช่วยลดการสัมผัสกับเชื้อโรค เช่น เชื้อไวรัสที่เป็นสาเหตุของไข้หวัด
• อยู่ห่างจากผู้ป่วยโรคระบบทางเดินหายใจ

ควรเตรียมตัวก่อนพบแพทย์เพื่อรักษากล่องเสียงอักเสบอย่างไร?

• จดอาการที่มี เหตุการณ์เปลี่ยนแปลงในชีวิตเมื่อไม่นานมานี้ ความเครียด รายชื่อยา และผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่กำลังรับประทาน
• จดคำถามที่ต้องการถามแพทย์
  ยกตัวอย่าง เช่น 
  
  • สาเหตุของอาการคืออะไร
  • จำเป็นต้องเข้ารับการตรวจอะไรเพิ่มเติมหรือไม่
  • ควรรักษาด้วยวิธีใด
  • จะจัดการโรคประจำตัวที่มีอยู่ได้อย่างไร
  • มีข้อจำกัดที่ต้องปฏิบัติตามบ้างหรือไม่
• เตรียมคำตอบสำหรับคำถามที่แพทย์อาจจะถาม
  ยกตัวอย่าง เช่น 
  
  • เริ่มมีอาการเมื่อไร
  • มีอาการตลอดเวลาหรือเป็นช่วง ๆ 
  • อะไรที่ให้อาการดีขึ้นหรือแย่ลง 
  • เมื่อไม่นานมานี้ป่วยเป็นไข้หวัดหรือไม่
  • เมื่อไม่นานมานี้ต้องพูดเสียงดัง ตะโกน หรือร้องเพลงบ้างหรือไม่
  • สูบบุหรี่หรือไม่
  • ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำหรือไม่

คำแนะนำจากแพทย์โรงพยาบาลเมดพาร์ค

กล่องเสียงอักเสบ สามารถหายได้เอง แต่ถ้าเจ็บคอมากหรืออาการไม่ดีขึ้นภายใน 2 สัปดาห์ ควรเข้ารับการตรวจวินิจฉัยและการรักษาอย่างเหมาะสม