เลือกหัวข้อที่อ่าน
- ทำไมต้องผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล
- ซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล รักษาโรคอะไร
- การวินิจฉัยก่อนการผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจ
- ขั้นตอนการผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล
- ข้อดีของการผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล
- ผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล รพ. เมดพาร์ค
ผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล (Mitral Valve Repair)
ผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล (Mitral valve repair) คือ การรักษาโรคลิ้นหัวใจไมตรัลรั่วหรือตีบตัน ด้วยวิธีการผ่าตัดเย็บขอบ ซ่อมเนื้อเยื่อลิ้นหัวใจไมตรัลและใส่แหวนรองลิ้นหัวใจ เพื่อแก้ไขความผิดปกติในการเปิดปิดลิ้นหัวใจไมตรัลที่กั้นระหว่างหัวใจห้องบนซ้ายกับห้องล่างซ้ายให้เป็นปกติ การผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล รักษาโรคลิ้นหัวใจไมตรัลรั่ว ลิ้นหัวใจไมตรัลตีบ หรือลิ้นหัวใจไมตรัลหย่อน สาเหตุที่ทำให้มีอาการเหนื่อยง่าย นอนราบไม่ได้ หายใจติดขัด เจ็บแน่นหน้าอก และวูบ หมดสติ การผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล แก้ไขภาวะลิ้นหัวใจปิดไม่สนิท ป้องกันไม่ให้เลือดไหลย้อนกลับ และรักษาภาวะหัวใจล้มเหลว หัวใจวาย และการเสียชีวิตก่อนวัยได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีภาวะแทรกซ้อนต่ำ และมีความปลอดภัยสูง
ทำไมต้องผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล
ลิ้นหัวใจไมตรัลรั่วหรือตีบตันที่เกิดจากความพิการแต่กำเนิดในเด็กเล็ก โรคลิ้นหัวใจรูมาติกในเด็กโต หรือลิ้นหัวใจเสื่อมสภาพตามวัยในผู้ใหญ่ที่ถูกปล่อยทิ้งไว้ไม่ได้รักษา จะส่งผลให้ลิ้นหัวใจระหว่างห้องหัวใจด้านซ้ายเปิดออกได้ไม่เต็มที่ ปิดเข้าไม่สนิท หัวใจต้องทำงานหนักในการสูบฉีดโลหิต เกิดภาวะเส้นเลือดหัวใจตีบจนกล้ามเนื้อหัวใจอ่อนแรง ส่งผลให้หัวใจห้องซ้ายโต หินปูนเกาะลิ้นหัวใจ น้ำท่วมปอด เจ็บแน่นหน้าอก นอนราบไม่ได้ อาจทำให้หัวใจวายและเสียชีวิต
การผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล เป็นการผ่าตัดเย็บซ่อมลิ้นหัวใจย้วย หย่อนคล้อย หรือฉีกขาด โดยการใช้เนื้อเยื่อหุ้มหัวใจของคนไข้เป็นหลัก มาทำการผ่าตัดทดแทนส่วนที่เสื่อมสภาพ และใส่แหวนรองลิ้นหัวใจให้ยึดตรึงเข้ากับโครงสร้างตามธรรมชาติของลิ้นหัวใจโดยไม่ต้องเปลี่ยนลิ้นหัวใจ ไม่ต้องใส่ลิ้นโลหะ และไม่ต้องทานยาละลายลิ่มเลือดไปตลอดชีวิต เป็นการผ่าตัดที่ให้ผลการรักษาที่ดี มีผลข้างเคียงน้อย และช่วยให้กลับมาใช้ชีวิตตามปกติได้เร็ว
ซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล รักษาโรคอะไร
การผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล สามารถรักษาโรคได้ดังต่อไปนี้
- ลิ้นหัวใจไมตรัลรั่ว (Mitral valve regurgitation)
- ลิ้นหัวใจไมตรัลตีบ (Mitral valve stenosis)
- ลิ้นหัวใจไมตรัลหย่อน (Mitral valve prolapse)
อาการลิ้นหัวใจรั่ว
- เหนื่อยง่ายแม้อยู่เฉย ๆ ไม่มีเรี่ยวแรง ออกแรงแล้วเหนื่อย
- หายใจหอบ หายใจติดขัด หายใจลำบาก
- นอนราบไม่ได้
- เจ็บแน่นหน้าอก
- ใจสั่น หัวใจเต้นผิดจังหวะ เสียงหัวใจเต้นผิดปกติ
- วิงเวียนศีรษะ หน้ามืด วูบหมดสติ
- ท้องบวม ขาบวม เท้าบวม
- ไอ มีเสมหะปนเลือด
- มีเลือดคั่งในปอด มีภาวะน้ำท่วมปอด
การวินิจฉัยก่อนการผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจ
แพทย์จะตรวจวินิจฉัยโรคระบบหัวใจและหลอดเลือด โดยการซักประวัติทางการแพทย์ สอบถามอาการ ระยะเวลาที่มีอาการ โรคประจำตัว ยารักษาโรค และผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน จากนั้นจะทำการตรวจเฉพาะทางที่ลึกขึ้นโดยการตรวจร่างกาย และตรวจทางรังสีวิทยาภาพถ่าย เพื่อประเมินสภาพร่างกาย พยาธิสภาพ และระดับความรุนแรงของโรค ดังนี้
- ตรวจเอคโค่หัวใจ (Echocardiogram) ตรวจอัลตราซาวนด์หัวใจโดยการใช้คลื่นเสียงความถี่สูงสะท้อนไปที่หัวใจทั้ง 4 ห้องและลิ้นหัวใจ เพื่อประเมินความผิดปกติในทำงานของหัวใจ ลิ้นหัวใจ การบีบและคลายตัวของกล้ามเนื้อหัวใจ ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ และตรวจอัตราการเต้นของหัวใจ
- ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (Electrocardiogram: EKG/ECG) ตรวจจับสัญญาณไฟฟ้าหัวใจที่ผิดปกติ ตรวจความสม่ำเสมอของอัตราการเต้นหัวใจ ตรวจจังหวะการบีบและคลายตัวของหัวใจที่ผิดปกติ และตรวจหาโรคระบบหัวใจและหลอดเลือด เช่น กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ลิ้นหัวใจรั่ว หรือหัวใจเต้นผิดจังหวะ
- ตรวจ CT scan หัวใจ (Heart CT scan) ตรวจดูโครงสร้างหัวใจทั้งหมดรวมถึงกล้ามเนื้อหัวใจ ผนังหัวใจ ลิ้นหัวใจ การไหลเวียนโลหิต ตรวจแคลเซียมในหลอดเลือดหัวใจ ผนังหลอดเลือดหัวใจหนาตัว หัวใจโต หินปูนเกาะลิ้นหัวใจ พังผืดลิ้นหัวใจ และตรวจหาลิ้นหัวใจรั่ว ลิ้นหัวใจตีบ หรือลิ้นหัวใจย้วย
ขั้นตอนการผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล
การผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล รพ. เมดพาร์ค ใช้มาตรฐานสากล (Gold standard) ในการผ่าตัดโดยคำนึงถึงความปลอดภัยและความสำเร็จในการผ่าตัดเป็นสำคัญเพื่อให้บรรลุเป้าหมายการซ่อมแซมลิ้นหัวใจย้วย รั่ว หรือตีบตันให้เป็นปกติ รักษาอาการลิ้นหัวใจรั่วให้หายขาด และฟื้นฟูกระบวนการทำงานของหัวใจและหลอดเลือดให้เป็นปกติ เพื่อให้ผู้รับการรักษามีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรงและมีชีวิตที่ยืนยาว
การเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล
- งดการสูบบุหรี่หรือเลิกบุหรี่อย่างน้อย 2 สัปดาห์ ก่อนการผ่าตัด เนื่องจากควันบุหรี่อาจเสี่ยงทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน และทำให้กระดูกเชื่อมติดกันช้าลง
- งดยาละลายลิ่มเลือด เช่น ยา Aspirin ยา Naproxen ยา Plavix 1 หรือ กลุ่มยา NSAIDS อย่างน้อย 1 สัปดาห์ ก่อนการผ่าตัด ผู้ที่มีโรคประจำ มีประวัติแพ้ยา ต้องแจ้งให้แพทย์ทราบล่วงหน้า
- ในคืนก่อนวันผ่าตัด ให้งดอาหารและน้ำตามระยะเวลาที่แพทย์กำหนด
ขั้นตอนการผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล
- แพทย์ให้ยาสลบเพื่อระงับความรู้สึก และผ่าตัดเปิดหน้าอกโดยใช้เครื่องปอดหัวใจเทียมทำผ่าตัด (On-Pump CABG) ให้ทำหน้าที่แทนหัวใจชั่วคราว ในการสูบฉีดโลหิตไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย
- ศัลยแพทย์ผ่าตัดเปิดหัวใจห้องซ้ายบนเพื่อตัดแต่ง ตัดเล็มลิ้นหัวใจไมตรัลย้วย หย่อนยาน หรือรั่วไหลให้เรียบร้อย หากลิ้นหัวใจไมตรัลเสียหายมาก ศัลยแพทย์จะพิจารณาคัดเลือกเนื้อเยื่อหุ้มหัวใจจากส่วนอื่นมาทดแทน
- ศัลยแพทย์ใส่แหวนรองลิ้นหัวใจและเย็บแหวนรองลิ้นหัวใจให้ประณีต แนบสนิท และยึดตรึงเข้ากับโครงสร้างลิ้นหัวใจตามธรรมชาติ มีความตึงหย่อนพอดี สามารถเปิดออกได้เต็มที่และปิดเข้าได้สนิท ไม่ไหลย้อนกลับหรือรั่วไหล
- เมื่อการเย็บซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัลเสร็จสิ้น ศัลยแพทย์จะตรวจความเรียบร้อยบริเวณผ่าตัด และค่อย ๆ หยุดการทำงานของเครื่องปอดหัวใจเทียมทำผ่าตัด จากนั้นจะตรวจการทำงานของหัวใจด้วยคลื่นเสียงผ่านหลอดอาหาร (TEE)
- เมื่อทดสอบแล้วว่าลิ้นหัวใจไมตรัลสามารถทำงานได้เป็นปกติดี ศัลยแพทย์จะเย็บปิดแผลผ่าตัดที่หัวใจและหน้าอกให้เรียบร้อย โดยทั่วไป การผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัลจะใช้เวลาในการผ่าตัด 2-4 ชม. โดยประมาณ
ขั้นตอนหลังการผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล
- แพทย์และเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์จะย้ายผู้เข้ารับการผ่าตัดไปดูแลต่อยังห้อง ICU 1-2 วัน เพื่อประเมินอาการและติดตามสัญญาณชีพ ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับการฟื้นตัวของร่างกาย และความปลอดภัยของแต่ละบุคคล
- แพทย์จะให้ยาแก้ปวดทางหลอดเลือดเพื่อระงับความเจ็บปวด และยาป้องกันภาวะแทรกซ้อน เช่น ยาป้องกันลิ่มเลือดอุดตัน
- ผู้รับการผ่าตัดพักฟื้นที่ รพ. 5-7 วัน แพทย์จะประเมินอาการเป็นระยะ หากตรวจไม่พบความผิดปกติ แพทย์จะให้ผู้รับการรักษากลับบ้านได้
การดูแลตนเองหลังการผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล
- ทานยาตามแพทย์สั่งอย่างต่อเนื่อง หากมีอาการปวดแผล คลื่นไส้ อาเจียน หรือมีไข้ ให้มาพบแพทย์ที่โรงพยาบาล
- งดการทานอาหารรสเค็มจัด เผ็ดจัด มันจัด เพื่อป้องกันการคั่งของสารน้ำตามอวัยวะร่างกาย เช่น ปอด แขน หรือขา
- งดการยกของหนัก การออกกำลังกายหนัก หรือกิจกรรมที่ต้องใช้แรง 8-12 สัปดาห์ ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์
- นอนหลับพักผ่อนให้เต็มที่ ทานอาหารที่มีประโยชน์ และออกกำลังกายอย่างเหมาะสมตามคำแนะนำของแพทย์
ผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล พักฟื้นกี่วัน
โดยทั่วไป การผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัลใช้ระยะเวลาในการพักฟื้น 4-8 สัปดาห์ กระดูกใช้เวลาซ่อมแซมตนเองใน 4-6 สัปดาห์ ผู้รับการผ่าตัดสามารถช่วยเหลือตนเองได้ใน 4-6 สัปดาห์ ขับรถได้ใน 8-10 สัปดาห์ และทำกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวันได้ใน 8-12 สัปดาห์ ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับอายุและความแข็งแรงร่างกายของแต่ละบุคคล
ภาวะแทรกซ้อน การผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจ
ภาวะแทรกซ้อนทั่วไปจากการผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจ ได้แก่ เลือดออก ลิ่มเลือดอุดตัน หรือการติดเชื้อที่แผลผ่าตัด ภาวะแทรกซ้อนรุนแรงจากการผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจ เช่น หัวใจเต้นผิดจังหวะ ติดเชื้อที่ปอด หรือหัวใจล้มเหลวจากการที่ลิ้นหัวใจเสียหายมากและมาพบแพทย์ในระยะที่มีอาการรุนแรงมากแล้ว ซึ่งแพทย์จะพิจารณาวิธีการรักษาที่เหมาะสมเฉพาะบุคคลต่อไป
อัตราความสำเร็จการผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล
การผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล มีอัตราความสำเร็จหลังการผ่าตัดสูง 80-90% ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับสภาพความเสียหายของลิ้นหัวใจไมตรัลก่อนการผ่าตัด โดยผู้ที่ได้รับการผ่าตัดไปแล้ว 90% ไม่ต้องเข้ารับการผ่าตัดซ้ำภายในระยะเวลา 20 ปี โดยภาพรวม หากไม่มีภาวะแทรกซ้อนรุนแรง การผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัลเป็นการผ่าตัดที่มีอัตราการช่วยให้รอดชีวิตสูงและมีอัตราการเสียชีวิตต่ำเพียง 1-2%
ข้อดีของการผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล
- รักษาระบบการทำงานของหัวใจและหลอดเลือดให้เป็นปกติ
- รักษาอาการเจ็บแน่นหน้าอก เหนื่อยง่าย หายใจขัดที่ต้นเหตุ
- ลดความเสี่ยงหัวใจวาย หัวใจล้มเหลว โรคหลอดเลือดสมอง
- ภาวะแทรกซ้อนต่ำ ไม่ต้องทานยาละลายลิ่มเลือดไปตลอดชีวิต
- อัตราการรอดชีวิตหลังการผ่าตัดสูง ช่วยเพิ่มอายุไขให้ยืนยาวขึ้น
- ขจัดความกังวล ช่วยรักษาอาการวูบ เป็นลม หมดสติ ช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น
- ให้ผลการรักษาดีกว่าการผ่าตัดเปลี่ยนลิ้นหัวใจด้วยลิ้นโลหะ หรือใช้เนื้อเยื่อสิ่งมีชีวิต
- ลดความเสี่ยงภาวะแทรกซ้อนในกลุ่มผู้สูงอายุ ผู้ที่มีโรคประจำตัว หรือกลุ่มเปราะบาง
ผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจไมตรัล รพ. เมดพาร์ค
ศูนย์หัวใจ รพ. เมดพาร์ค กรุงเทพ ประเทศไทย นำโดยทีมศัลยแพทย์ผู้ชำนาญการด้านโรคหัวใจและหลอดเลือดระดับอาจารย์แพทย์ที่มีประสบการณ์การรักษาทั้งในประเทศและต่างประเทศ มีความพร้อมในการตรวจวินิจฉัยและรักษาโรคระบบหัวใจและหลอดเลือดรวมถึงโรคลิ้นหัวใจรั่ว ลิ้นหัวใจตีบ หรือลิ้นหัวใจหย่อนที่มีความยากซับซ้อน ด้วยวิธีการผ่าตัดซ่อมลิ้นหัวใจ และวิธีการอื่น ๆ ด้วยเทคโนโลยีทางการแพทย์และอุปกรณ์ที่ทันสมัย พร้อมด้วยห้องผ่าตัดมาตรฐาน JCI ผสานเทคนิคการผ่าตัดขั้นสูงของศัลยแพทย์หัวใจที่มีความรวดเร็ว แม่นยำ และปลอดภัย ช่วยให้การรักษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด พร้อมด้วยโปรแกรมฟื้นฟูสมรรถภาพหัวใจโดยทีมสหวิชาชีพที่พร้อมให้การให้การดูแลหลังการรักษาอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ผู้รับการรักษาปราศจากภาวะแทรกซ้อน สามารถฟื้นตัวได้เร็ว มีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง และมีชีวิตที่ยืนยาว
