เลือกหัวข้อที่อ่าน

• ภาวะลิ่มเลือดอุดตันคืออะไร
• ประเภทของภาวะลิ่มเลือดอุดตัน
• ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน มีสาเหตุเกิดจากอะไร
• ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน มีปัจจัยเสี่ยงการเกิดจากอะไรบ้าง
• ลิ่มเลือดอุดตัน มีอาการอย่างไร
• ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน วินิจฉัยอย่างไร
• ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน รักษาอย่างไร
• ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน มีวิธีป้องกันอย่างไร

ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน

ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน เป็นภาวะที่ภายในหลอดเลือดมีลิ่มเลือดเกิดขึ้น โดยลิ่มเลือดนั้นอาจอุดตันจุดที่ลิ่มเลือดก่อตัวขึ้น หรืออุดตันจุดอื่นในร่างกายก็ได้ถ้าลิ่มเลือดหลุดจากจุดที่ก่อตัวครั้งแรก เมื่อหลอดเลือดอุดตัน เลือดจะไหลเวียนไม่สะดวก ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดโรคร้ายแรงอื่น ๆ ตามมา ได้แก่ โรคหลอดเลือดสมองและหัวใจวาย

ภาวะลิ่มเลือดอุดตันคืออะไร

ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน เป็นภาวะที่ภายในหลอดเลือดมีลิ่มเลือดเกิดขึ้น โดยลิ่มเลือดนั้นอาจอุดตันจุดที่ลิ่มเลือดก่อตัวขึ้น หรืออุดตันจุดอื่นในร่างกายก็ได้ เมื่อหลอดเลือดอุดตัน เลือดจะไหลเวียนไม่สะดวก ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดโรคร้ายแรงอื่น ๆ ตามมา ได้แก่ โรคหลอดเลือดสมองและหัวใจวาย

ผู้ที่เป็นโรคหัวใจห้องบนสั่นพลิ้ว เบาหวาน มะเร็ง หรือโรคหัวใจและหลอดเลือด มีความเสี่ยงที่จะมีภาวะลิ่มเลือดอุดตันสูงกว่าคนอื่น อีกทั้ง ภาวะนี้จะยิ่งรุนแรงขึ้นหากปล่อยทิ้งไว้ ดังนั้น ยิ่งรักษาเร็วเท่าใด โอกาสที่ผลการรักษาจะสำเร็จยิ่งมีมากขึ้น

ประเภทของภาวะลิ่มเลือดอุดตัน

ภาวะลิ่มเลือดอุดตันแบ่งได้เป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดแดง (Arterial thrombosis) และภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ (Venous thrombosis)

• ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดแดง เป็นสาเหตุที่พบได้ทั่วไปของโรคหัวใจวายและโรคหลอดเลือดสมอง
• ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ เป็นสาเหตุที่พบได้ทั่วไปของภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอด

ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน มีสาเหตุเกิดจากอะไร

ภาวะลิ่มเลือดอุดตันอาจเกิดขึ้นเมื่อเนื้อเยื่อบุผนังหลอดเลือดเสียหาย หรือการไหลเวียนของเลือดลดลง สาเหตุสองประการนี้ทำให้เลือดจับกลุ่มเป็นก้อน นอกจากนี้ ภาวะลิ่มเลือดอุดตันยังอาจเกิดจากการใช้ยา ปัญหาสุขภาพ และปัจจัยอื่น ๆ เช่น โรคอ้วน กระดูกหัก โรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง และยาคุมบางชนิด

ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน มีปัจจัยเสี่ยงการเกิดจากอะไรบ้าง

ปัญหาสุขภาพ ยาบางประเภท รวมถึงกิจกรมบางกิจกรรม อาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะลิ่มเลือดอุดตันได้ เช่น

• ภาวะหลอดเลือดแข็ง
• คนในครอบครัวมีประวัติเป็นภาวะลิ่มเลือดอุดตัน
• หัวใจล้มเหลว
• โรคลิ้นหัวใจ
• ความดันโลหิตสูง
• ระดับคอเลสเตอรอลสูง
• อัมพาตครึ่งล่าง (Paraplegia)
• นั่งติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน เช่น เมื่อนั่งโดยสารในเครื่องบินเป็นระยะเวลานาน

ลิ่มเลือดอุัดตัน มีอาการอย่างไร

อาการของภาวะลิ่มเลือดอุดตัน จะแตกต่างกันไปตามขนาดของลิ่มเลือด ตำแหน่งที่เกิด และภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้น

อาการต่อไปนี้ เป็นอาการของภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดที่เกิดขึ้นในอวัยวะต่าง ๆ

• ปอด
  • อาการปวดบริเวณหน้าอก และปวดขณะหายใจเข้า
  • มีปัญหาเรื่องการหายใจอย่างฉับพลัน
• สมอง/คอ
  • สับสน มีพฤติกรรมแปลก ๆ หรือเปลี่ยนไป
  • พูดไม่ชัด
  • แขนหรือขาข้างใดข้างหนึ่งอ่อนแรง (Monoplegia)
• หัวใจ
  • เจ็บหน้าอก
  • เวียนศีรษะ
  • หายใจลำบาก
• หลอดเลือดแดงมีเซนเทอริก (Mesenteric artery)
  • ปวดท้องรุนแรง โดยเฉพาะหลังรับประทานอาหาร
  • อาการคลื่นไส้ อาเจียน
  • ท้องอืด
  • ท้องเสีย
  • มีไข้
• หลอดเลือดแดงที่แขนและขา
  • แขนขามีอาการอ่อนแรง
  • มีตุ่ม (Blister) เกิดขึ้น
  • อาการชา
  • ผิวลอก (Skin sloughing)
  • อาการซีด (Pallor)
  • ผิวหนังตาย (Necrosis)
• หลอดเลือดดำที่แขนและขา
  • อาการบวม
  • ผิวมีสีแดงหรือคล้ำขึ้น
  • ปวดรอบ ๆ จุดที่มีลิ่มเลือดอุดตัน

ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน วินิจฉัยอย่างไร

แพทย์จะวินิจฉัยภาวะลิ่มเลือดอุดตันด้วยวิธีต่อไปนี้

• ตรวจร่างกาย โดยแพทย์อาจตรวจดูสัญญาณของภาวะนี้
• ตรวจเลือดเพื่อเช็คองค์ประกอบของเลือด ค่าดัชนีการเกิดลิ่มเลือด (Clot-formation markers) และค่า Heart-damage Marker
• ใช้ภาพวินิจฉัย โดยแพทย์อาจสั่งให้ตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ MRI อัลตราซาวนด์ และตรวจวินิจฉัยหลอดเลือดแดงหรือดำ (Angiography หรือ Venography) เพื่อให้เห็นภาพภายในร่างกายชัดขึ้น

ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน รักษาอย่างไร

ภาวะลิ่มเลือดอุดตันรักษาได้ด้วยยาและเทคนิคผ่าตัดแผลเล็กหลายชนิด เช่น

• ยาป้องกันการแข็งตัวของเลือด โดยแบ่งเป็น 2 ชนิด ได้แก่ ยาต้านเกล็ดเลือดและยาต้านการแข็งตัวของเลือด ช่วยป้องกันให้ไม่เกิดลิ่มเลือดได้ง่าย
• การลากลิ่มเลือด (Thrombectomy) เป็นหนึ่งในวิธีที่นำลิ่มเลือดออกได้รวดเร็วที่สุด โดยมักทำผ่านการผ่าตัดแผลเล็ก
• การให้ยาละลายลิ่มเลือด เป็นวิธีฉุกเฉินที่ใช้รักษาโรคหลอดเลือดสมอง หัวใจวาย และภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ที่เกิดจากภาวะลิ่มเลือดอุดตัน

หลังรับการรักษาแล้ว ใช้เวลานานเท่าใดก่อนที่อาการจะดีขึ้น

ในการรักษาภาวะลิ่มเลือดอุดตัน อาการของผู้ป่วยจะดีขึ้นเมื่อการไหลเวียนเลือดดีขึ้น ซึ่งอาจใช้เวลาตั้งแต่หลักนาทีจนถึงหลักชั่วโมง ขึ้นอยู่กับขนาดลิ่มเลือดและตำแหน่งที่อยู่

ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน มีวิธีป้องกันอย่างไร

การจัดการกับปัจจัยเสี่ยงจะทำให้ป้องกันภาวะลิ่มเลือดอุดตันได้ง่ายขึ้น โดยวิธีป้องกันมีดังนี้

• ลดน้ำหนักด้วยการออกกำลังกายและควบคุมอาหาร
• รับประทานยาลดความดันโลหิต
• ใช้ยาป้องกันการแข็งตัวของเลือด
• รับประทานยาเพื่อลดระดับคอเลสเตอรอล
• เลี่ยงการนั่งติดต่อกันเป็นเวลานาน
• เลิกหรือไม่เริ่มสูบบุหรี่

คำแนะนำจากแพทย์โรงพยาบาลเมดพาร์ค

เมื่อเกิดภาวะลิ่มเลือดอุดตันขึ้น อาจกลายเป็นปัญหาร้ายแรงถึงชีวิตได้ ดังนั้นจึงควรป้องกันไม่ให้เกิดตั้งแต่แรก นอกจากนี้ การทราบอาการของภาวะลิ่มเลือดอุดตัน จะช่วยให้เข้ารับการรักษาได้ตั้งแต่เนิ่น ๆ สำหรับผู้ที่มีนัดตรวจสุขภาพกับแพทย์เป็นประจำอยู่แล้ว ควรเข้ารับการตรวจทุกครั้งเพื่อประเมินความเสี่ยง