ติ่งเนื้อในโพรงมดลูก

ติ่งเนื้อในโพรงมดลูก หรือ ติ่งเนื้อเยื่อบุโพรงมดลูก เกิดจากเนื้อเยื่อบุโพรงมดลูกที่เจริญเติบโตมากเกินไป ติ่งเนื้อมีรูปร่างกลมหรือวงรีมีก้านบาง ๆ หรือฐานกว้างยึดติดอยู่กับเยื่อบุมดลูก โดยอาจมีขนาดเล็กเท่าเมล็ดงาหรือใหญ่กว่าลูกกอล์ฟ ผู้ป่วยอาจมีติ่งเนื้อหนึ่งติ่งหรือมากกว่านั้น โดยปกติแล้วติ่งเนื้อในโพรงมดลูกไม่เป็นมะเร็งและไม่ก่อให้เกิดอาการใด ๆ แต่ก็อาจเป็นสาเหตุของประจําเดือนมาผิดปกติและภาวะปัญหาการเจริญพันธุ์ได้

สาเหตุและปัจจัยเสี่ยง

• ระดับฮอร์โมน เช่น ฮอร์โมนเอสโตรเจน ทําให้เยื่อบุโพรงมดลูกหนาขึ้นในช่วงรอบประจําเดือน ซึ่งสัมพันธ์กับติ่งเนื้อในโพรงมดลูกที่โตขึ้น
• อายุที่เพิ่มขึ้นจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดติ่งเนื้อในโพรงมดลูก โดยแนวโน้มที่จะเกิดติ่งเนื้อในโพรงมดลูกนั้นมากขึ้นในผู้ที่ เข้าสู่ระยะเริ่มต้นของวัยหมดประจำเดือนและวัยหมดประจําเดือน
• ภาวะน้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน
• ความดันโลหิตสูง
• การรับประทานยาทาม็อกซิเฟน (Tamoxifen) ที่ใช้ในการรักษามะเร็งเต้านม
• การรักษาด้วยฮอร์โมนทดแทนโดยการใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจนในปริมาณสูง
• กลุ่มอาการ Lynch syndrome
• กลุ่มอาการ Cowden syndrome

อาการของโรคติ่งเนื้อในมดลูก

• มีเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอดหลังมีเพศสัมพันธ์ เลือดออกนอกช่วงมีประจําเดือน หรือในช่วงวัยหมดประจําเดือน
• ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ
• ประจําเดือนมามาก
• ภาวะมีบุตรยาก
• ปวดท้องหน่วงจากการที่มีติ่งเนื้อขนาดใหญ่ในโพรงมดลูก

ในบางรายติ่งเนื้อในโพรงมดลูกอาจคล้ายกับรอยโรคของมะเร็งเนื้อเยื่อโพรงบุมดลูกหรือภาวะเยื่อบุมดลูกหนาตัวผิดปกติ

การตรวจวินิจฉัยติ่งเนื้อในมดลูก

• การซักประวัติ แพทย์จะถามเกี่ยวกับรอบเดือน อาการมีเลือดออกทางช่องคลอดหรืออยู่ในวัยหมดประจําเดือนหรือไม่
• การตรวจภายในและการตรวจแปปสเมียร์
• อัลตราซาวด์ทางช่องคลอด
• การฉีดน้ำเกลือในโพรงมดลูกระหว่างการตรวจอัลตราซาวน์ (Saline infusion sonohysterography)
• การส่องกล้องตรวจโพรงมดลูก (Hysteroscopy)
• การตรวจชิ้นเนื้อเยื่อบุโพรงมดลูก (Endometrial biopsy)
• การขูดมดลูก (Curettage)

การรักษาติ่งเนื้อในมดลูก

• การเฝ้าระวัง หากไม่มีอาการอาจไม่จําเป็นต้องรักษาติ่งเนื้อในโพรงมดลูก เนื่องจากติ่งเนื้ออาจหายไปได้เองโดย เฉพาะอย่างยิ่งในรายที่ไม่มีความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
• ยา การรับประทานยา เช่น โปรเจสตินและยา GnRH agonist ซึ่งสามารถช่วยบรรเทาอาการที่เกิดจากติ่งเนื้อในโพรงมดลูกได้ แต่อาการอาจเกิดขึ้นอีกหากหยุดยา
• การผ่าตัด เช่น การผ่าตัดส่องกล้องในโพรงมดลูก (Hysteroscopy) เพื่อวินิจฉัยและตัดติ่งเนื้อ แพทย์จะสั่งให้ทำการตรวจทางพยาธิวิทยาติ่งเนื้อในโพรงมดลูกที่ตัดออกมาเพื่อตรวจสอบว่าเป็นมะเร็งหรือไม่ ติ่งเนื้อในโพรงมดลูกประมาณ 5% เป็นมะเร็ง และหากติ่งเนื้อในโพรงมดลูกโตขึ้นอีกจำเป็นต้องได้รับการรักษาซ้ำ

บทความโดย
พญ.พิมพกา ชวนะเวสน์

สูตินรีแพทย์ผู้ชำนาญการด้านเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์และสตรีวัยหมดประจำเดือน
ประวัติแพทย์
ศูนย์รักษาผู้มีบุตรยาก